Festum omnium sanctorum

"Pamiętaj, aby zawsze zapalić lampkę i odmówić dziesiątkę różańca nad grobem babci. Babci będzie lepiej w niebie."

   Rodziny wyjeżdżają z domów wcześnie, żeby zdążyć na cmentarz przed godzinami szczytu. Na drogach tłok, wzmożone patrole policji. Okazuje się, że pomimo wczesnej pory w okolicy cmentarza zamknięto ruch samochodów. Korek. Kontrola trzeźwości. Kierowcy krążą wokół parkingów i polują na wolne miejsca. Wśród samochodów przemykają odblaskowe zielone ludki - strażnicy miejscy, którzy z doskonale widocznym znudzeniem przekazują każdemu z osobna, że miejsc nie ma. Kierowcy chowają jednak swoje czerwone twarze za szybami samochodów i ruszają na dalsze łowy. W końcu udaje im się zostawić pojazd w zadowalającym, pełnym błota miejscu. Czas na wyładunek. Pięć plastikowych reklamówek pełnych wkładów. 72 godziny palenia. Pierwsza klasa. Parę zniczy za 13,99 z lidla, ten duży jest z biedronki, a te dwa ze złotymi napisami są z zeszłego roku (nie wolno o tym mówić cioci). Kilka doniczek z kwiatami. Żółte, po 30 złotych. Byle tylko nie przemarzły. Jeden ma połamane gałązki. Trzeba dać go wujkowi z Ameryki, bo nikt do niego nie chodzi. Ponadto plastikowe baniaki z ciepłą wodą, miotła, grabie, płyn do mycia naczyń i szmatki. Z trudem udaje się wszystko zabrać ze sobą. Już kilkadziesiąt metrów przed bramą zaczyna się cyrk. Z lewej strony atakują obwarzanki i samochód z drożdżówkami z budyniem, po prawej odpustowe landrynki, dalej cyganka sprzedaje plastikowe pistolety i kapiszony. Dym papierosowy i gwar. Przez tłum przeciska się zardzewiały samochód handlarza cmentarnego. Pod murem piętrzą się  stosy gnijących kwiatów, rozbitych zniczy, wypalonych wkładów oraz liści. Pan w ortalionowej kurtce rozgrzebuje najłatwiej dostępne kopczyki śmieci. 

"Mamo, czy jeśli odmówimy dwie dziesiątki, to babcia będzie dwa razy bardziej zbawiona?"

   W bramie stoi grupa roześmianych nastolatków zbierających datki na jakiś szczytny cel. Darczyńcy przylepiają sobie kolorowe naklejki do kurtek, aby ich dobroć przeświecała przez tłum. Plastik staje się coraz cięższy, więc rodziny przyspieszają kroku i w końcu docierają na miejsce. Na drzewie ogłoszenie: "Sprzedam grób TANIO". Nad pomnikiem babci ktoś stoi. To ciocia, ale nie ma naklejki. Ciocia podchodzi i wita się ze wszystkimi. Ładunek ląduje na resztach zadeptanej trawy. Trwa rozmowa na temat wrzodów wujka Henryka, a następnie rytuał wzajemnych zaproszeń. Po chwili ciocia przerywa pojedynek z powodu zbliżającego się odjazdu autobusu i świadoma swojej porażki udaje się na przystanek. Teraz nie uratuje jej nawet naklejka. Następuje zapalanie zniczy, a zaraz po tym dość drastyczna zmiana porządku na grobie. Tutaj leży babcia, więc należy się duży kwiatek. Ciocine znicze należy przesunąć do tyłu. Światełka wujka Klemensa niech zostaną na środku, bo stryjek ma samochód, może jeszcze wrócić wieczorem. Baniaki z ciepłą wodą, chlust, płyn do naczyń, chlust, kamień aż lśni. Grabie idą w ruch, miotełka poprawia. Ten plastikowy wianek jest obrzydliwy, trzeba go wyrzucić. Potrzeba więcej miejsca z przodu na nasze znicze ze złotymi napisami. Babcia będzie dziś bardzo zbawiona. 

"Mamo, czy jeśli za chwilę umrzemy i nie odmówimy dziesiątki, to babcia pójdzie do piekła?"

   Zbliża się procesja. Ksiądz kroczy powoli, za nim idą ministranci w kolorowych adidasach trzymający głośniki prowizorycznie przymocowane do drewnianych desek. Pochód zatrzymuje się w alejce w pobliżu grobu babci. Ksiądz zaczyna odmawiać dziesiątkę. Wszyscy głośno mu wtórują. Aby poradzić sobie z narastającą zadumą i smutkiem, mama zaczyna za pomocą metalowego końca parasola wydłubywać mech spomiędzy płytek chodnikowych. Spłaszczony przez kiepski mikrofon głos księdza doskonale wpasowuje się w zapach przypalonego plastiku i roztopionego wosku. Tata robi telefonem zdjęcia nagrobka i z zadowoleniem mówi, że pochwali się nimi przy uroczystej kolacji. Dziesiątka nie dobiega końca, ale widocznie babcia ma już dość, bo trzeba iść do wujka z Ameryki. Droga jest dłuższa niż zwykle z powodu stert śmieci, które utrudniają przejście. W końcu udaje się dojść na miejsce. Ciepła woda się skończyła, wujek musi zadowolić się zimną. Jeszcze tylko mała czerwona lampka i już trwa długa wędrówka do pradziadków. Widocznie wujek jest już zbawiony i nie potrzebuje dziesiątki. Zaczyna wiać. W powietrzu szybują wieńce. Mama wraca do babci, żeby wrzucić kamienie do wazonów z kwiatami. Niestety, żółty kwiatek leży. Jest połamany. Trzeba go wyrzucić i przynieść ten od wujka z Ameryki. Po wielu utrudnieniach udaje się w końcu dotrzeć do pradziadków. Grób coraz bardziej zapada się w ziemi. Kamień też nie tak lśniący jak u babci. Na słupie ktoś rozpiął kartkę: "Sprzedam kury brojlery". Nadchodzi czas na grabienie liści, sadzenie bratków z giełdy i znicz za 13,99. Następuje chwila zadumy przerywana przez przejeżdżającą śmieciarkę i płacz dziecka. Wzrok wszystkich skupia się na tanim wkładzie, który postawiony na jakimś starym nagrobku roztopił się i teraz spływa po kamiennej ścianie swoimi czerwonymi, dymiącymi kroplami. Zaczyna padać deszcz. Cmentarz momentalnie pustoszeje. Rodziny idą na uroczysty obiad do wujka Klemensa. Kropla deszczu pada na płonący knot, a ostatnia kropla czerwonego plastiku zastyga na omszałym kamieniu. Babcia będzie musiała zaczekać do przyszłego roku. Pradziadkom brakuje już bardzo mało kwiatów, a wujkowi z Ameryki nic już nie potrzeba, bo jest w niebie.

"Jesteś obrzydliwym cynikiem. Dobrze, że babcia już nie żyje i tego nie słyszy."